Archiwum kategorii: Autorzy

Ślimak Słupnik

Ślimak.JPG, źródło: Wikimedia commons
Ślimak.JPG, źródło: Wikimedia commons

Jest taki kawał, który przytaczam pierwszy i ostatni raz, obiecuję: „Siedzi facet w oknie na czwartym piętrze, a tu ślimak wpełza na parapet; pstryknął więc nieproszonego gościa, tak że ten spadł na ziemię. Mijają trzy lata, dzwonek do drzwi; koleś otwiera, a tam ślimak siedzi na dzwonku i mówi: „Ty, gościu, to przed chwilą – co to miało znaczyć?”. To samo pytanie mógłby zadać w tej chwili czytelnik bloga – odpowiadam więc: sezon ogórkowy, który niniejszym uważam za rozpoczęty.

Przykro mi to przyznawać, ale do tej pory nie myślałem o tym, że ślimaki uprawiają zawodową wspinaczkę. Może gdzieś tam kiedyś rzucił mi się w oczy jakiś mały mięczak amator, ale dopiero dziś, gdy mój wzrok padł na tego dorodnego twardziela w skorupie, jakich sporo na każdym cmentarzu, zadumałem się nieco głębiej nad behawiorem brzuchonogów. Żeby jednak zejść na głębię, trzeba odbić się od powierzchni, stąd moje rozpoczynające pytanie:

Common snail.jpg, źródło: Wikimedia commons
Common snail.jpg, źródło: Wikimedia commons

Czy ślimak, który wpełza na drzewo ma… ten tego, wszystko po kolei w swojej ślimaczej głowie? Może ktoś ze starszych czytelników podpowie, czy zawsze ślimaki „tak miały”? Czy też jest to znak czasów: ślimaczy gatunek ekstremalnego sportu, który ma na celu zabić ból egzystencjalny? Akrobatyczny popis na zielonym drapaczu chmur. Może ta „palma” wyrosła z grzechu dzieci Bożych, ze względu na który całe stworzenie „zostało poddane marności” (Rz 8,20)?

Albo jest to znak protestu, samobójstwo przeciw czemuś lub dla zwrócenia uwagi na coś? Kto wie, może dotarły do uszu ślimaka (mój Boże, ja nawet nie jestem pewny, czy ten „brat mniejszy” ma narząda słuchu?!) informacje o ekologicznej encyklice papieskiej, a czyn jego był po prostu kolejnym głosem dołączającym się do chóru samozwańczych komentatorów Franciszka? Albo muszlowiec oponował przeciw psychicznemu mobbingowi, jakiego dopuszczają się nauczyciele wykorzystujący bezbronnego ślimaka do matematycznych zadań („Ślimak wspina się na drzewo o wysokości…, z prędkością…”)?

Możliwe, że nie trzeba aż tak dalekich interpretacji, a zachowanie ślimaka daje się tłumaczyć utylitarystycznymi pobudkami; byłby to może po prostu przemyślany, choć powolny ruch ze strony ślimaka unikającego w ten sposób podeptania. Choć zdaje się brakło konsekwencji – kiedyś trzeba będzie przecież zejść, chyba że wcześniej umrze się z głodu albo pragnienia. A skoro o tym mowa: nurtuje mnie pytanie, skąd tyle wilgoci w takim ślimaku, że stać go na targanie się razem z całym dobytkiem, ale bez prowiantu, na tak długą drogę? Że nie wysycha ten jednogarbiec, który nie jest wielbłądem – to chyba rodzaj cudu dokonującego się na oczach tych, co to mają oczy, ale nie widzą!

„Grajmy Panu na harfie, grajmy Panu na cytrze/ Chwalmy śpiewem i tańcem cuda te fantastyczne” – śpiewała Anna Szałapak. Na swój sposób i to stworzenie odzwierciedla doskonałość Stwórcy, który chroni „biedne domki ślimaków”. Z kolei papież ateizmu mógłby w tym wdrapaniu się na drzewo dostrzec przygotowanie do skoku ewolucyjnego – do tej pory bowiem ślimakom nie udało się jeszcze opanować powietrza, a po zwycięstwie nad ogródkami działkowymi przydałoby się trochę więcej „przestrzeni życiowej”.

Achatina5.jpg, źródło: Wikimedia commons
Achatina5.jpg, źródło: Wikimedia commons

Moim zdaniem jednak nie należy szukać rozwiązania naturalnego tam, gdzie jest prawdopodobne, że w grę wchodzą czynniki nadnaturalne. Stawiam na to, że ten pozorny mięczak to w rzeczywistości twardziel asceta, który jeśli do tej pory nie porzucił jeszcze całego swojego mienia, które przywiązało się do jego pleców, to tylko dlatego, że uczyni to dopiero gdy dopełni swojej drogi krzyżowej na drzewo.

Taki święty Słupnik. Ślimak Słupnik.

Sezon ogórkowy niniejszym uważam za zamknięty. Obiecuję.

Sławomir Zatwardnicki

Mały słowniczek kognitywisty

Czy naukowcy – kognitywiści zgodzą się z następującymi definicjami? Czytaj dalej Mały słowniczek kognitywisty

Czy Syn Człowieczy znajdzie wiarę… w cywilizacji informatycznej?– Część II

P. Dariusz podsumował część I dyskusji miesiąca czerwca, w której pojawiło się wiele komentarzy na temat wątków zapisywanych pod różnymi artykułami wprowadzającymi. Poszukiwaliśmy odpowiedzi m.in. na pytania: Co przyniósł przełom kulturowo-naukowy związany z bioinformatyką i kognitywistyką? W jakiej mierze antropologia chrześcijańska stanęła w obliczu poważnego wyzwania ze strony bioinformatyki i nauk o mózgu (neurosciences)? Czytaj dalej Czy Syn Człowieczy znajdzie wiarę… w cywilizacji informatycznej?– Część II

Dnia ósmego wytłumaczą nam pismo

Dwaj mężczyźni zmierzali z Jerozolimy do miasteczka Emaus. Nikt właściwie nie wie, kto szedł, jaki był cel ich podróży, i niemalże zapominamy, że owego celu nigdy nie osiągnęli. Ale nie jest to bynajmniej historia banalna, jest to jedno z tych wydarzeń, które są opowiadane przez lata. Dlatego, że spotkanie na drodze między Jerozolimą a Emaus było spotkaniem z Mesjaszem. Czytaj dalej Dnia ósmego wytłumaczą nam pismo

Chrześcijaństwo a cywilizacja informatyczna: o czym rozmawialiśmy?

Moje podsumowanie dotychczasowych 7 artykułow i 300 komentarzy będzie z konieczności niepełne i niedoskonałe. Piszę je, aby serdecznie podziękować dotychczasowym Uczestnikom, a także z grubsza opowiedzieć potencjalnym nowym Autorom i Komentatorom, zainteresowanym tematem – o czym tu rozmawiamy. Czytaj dalej Chrześcijaństwo a cywilizacja informatyczna: o czym rozmawialiśmy?

Śmierdzące miłosierdzie

Water closet (WC) with septic tank and infiltration (4216249567).jpg, źródło: Wikimedia commons
Water closet (WC) with septic tank and infiltration (4216249567).jpg, źródło: Wikimedia commons

Bardzo ciekawa jest ta prawidłowość, która daje się schwytać siatką paradoksu: otóż to ci, którzy ostatecznego zbawienia oczekiwali nie w historii, ale w eschatologii, właśnie w doczesności poświęcali się z miłości do innych. Tego samego Boga, który miał stać się ich udziałem w chwale nieba, na ziemi dostrzegali w obliczu potrzebującego pomocy bliźniego. I odwrotnie: świeckie mesjanizmy, które pojawiają się jak grzyby po deszczu wypłukującym wiarę, nie potrafią sprawić, żeby powołane przez nie instytucje działające rzekomo w służbie innym miewały „ludzką twarz” – są tak ludzkie, że aż nieludzkie.

Warto by zastanowić się tym wszystkim Marxom (Reinhardom) zafascynowanym nauką społeczną Kościoła, w jaki sposób i czy w ogóle jest możliwe zrealizowanie jej postulatów w świecie niechrześcijańskim? Jeśli, jak pisał Benedykt XVI, „miłość (caritas) jest fundamentem nauki społecznej Kościoła”, to należy być jednak świadomym „wykolejeń i ogołocenia z sensu, na które bywała i nadal bywa wystawiana miłość, z czym łączy się ryzyko opacznego jej pojmowania, odłączania od działań etycznych i w każdym wypadku uniemożliwienia jej prawidłowej oceny” (Caritas in veritate).

W związku z tym autor encykliki wskazywał na potrzebę „łączenia miłości z prawdą nie tylko we wskazanym przez św. Pawła kierunku, «veritas in caritate» (Ef 4, 15), ale również w odwrotnym i komplementarnym kierunku — «caritas in veritate»”. Kiedyś trzeba było przypominać o miłości, by prawda nie zabiła; dziś chrześcijanie trąbić mają o prawdzie, bez której miłość się wypacza. Niewdzięczne to zadanie, które powoduje, że w „licytacji na miłość” (specjalność zwłaszcza polityków przed wyborami) nie mają wierzący szans – przynajmniej po ludzku rzecz rozpatrując.

Jak idee mają swoje konsekwencje, tak również polityka państwa ma swoje owoce, przy czym żeby ocenić ich wartość, należy schylić się: im bliżej ziemi, tym lepiej, choć można ich szukać również jakieś 0,7 m nad ziemią, a dokładnie nad posadzką toalety. W mieszkaniu gminnym, sponsorowanym lekką ręką urzędnika z ciężko zarabianych pieniędzy podatników; bez jakiejkolwiek ofiary ze strony urzędnika, za to z przymusowych ofiar innych. Jeśli można mówić o jakimkolwiek poświęceniu, to jedynie współmieszkańców kamienicy, którym dane jest mieszkać z dotowanym lokatorem, który swoją obecność zaznacza fetorem wydostającym się z legalnie okupowanego lokum.

Psychodidae species.jpg, źródło: Wikimedia commons
Psychodidae species.jpg, źródło: Wikimedia commons

Są to „perwersje państwa dobroczynnego” (© Maciej Rybiński). Śmierdzi z daleka rzekoma wielkoduszność państwa – albo zamienia się w pomoc bezduszną, albo w duszącą, jak w tym przypadku. Raz w nieprawdziwym miłosierdziu wpuszczony do lokalu alkoholik – nie wpuszcza nieproszonych gości, nawet jeśli miałaby to być ekipa remontująca zepsutą kanalizację. Jeśli wpuszcza, to w maliny, umawiając się na kolejne terminy i obowiązkowo ich nie dotrzymując. I co zrobisz takiemu? Żona pijącego może przestać prać uzależnionemu bieliznę czy dzielić z nim łóżko. Współuzależnieni mieszkańcy kamienicy pozbawieni są tych możliwości.

Paradoks polega na tym, że to samo państwo, które rzekomo przeciwdziała alkoholizmowi (PARPA), pomaga trwać uzależnionemu w nałogu! Nie pozwala mu sięgnąć dna, chyba że dna butelki, którą mu pośrednio funduje. Jeśli „państwo, którego biurokracja opiekuje się biednymi tak troskliwie, że zamyka im tą opieką całkowicie drogę do podjęcia próby indywidualnego wzbogacenia się na własną rękę”, jest zdaniem cytowanego wyżej felietonisty „państwem opętanych ideologicznie głupców”, to państwo niańczące alkoholików jest państwem wprost patologicznym.

Można by użyć epitetu „państwo współuzależnione”, ale byłoby to z obrazą dla współuzależnionych, których prócz „haju” z ratowania uzależnionego dosięgają negatywne skutki życia z nałogowcem.

Sławomir Zatwardnicki

Doświadczenie religijne a ateizm

1. Nauka i religia
U początku czasów nowożytnych panowała zgodność między nauką i religią. U Galileusza pomimo różnych zadań, jakie im wyznacza , nie pozostają one w sprzeczności. Tam, gdzie osiągają pewność, nawzajem się wspierają. U I. Newtona nauka przysparza religii ważnego dowodu metodologii i podstawę w fundamentalnej religii. Jak to się stało, że czasy nowożytne przyniosły wrogość między nimi, aż po pojawienie się nowożytnego ateizmu? Galileusz, Kepler i Newton nie odrzucili Boga, a więc co? Czytaj dalej Doświadczenie religijne a ateizm

Chrystus jako zjednoczenie genu i Logosu

Słowo nas zawiodło. Logos nie spełnił pokładanych w nim nadziei, a dziś nauki kognitywistyczne mówią, że nad logosem panuje materia, że logos nie ma żadnej mocy ani nie może dać człowiekowi wolności. Jeśli logosem można nazwać nauczanie Jezusa o królestwie Bożym i jego rychłym przyjściu na tą ziemię, to śmierć Jezusa była dowodem klęski Jego Słowa. Czytaj dalej Chrystus jako zjednoczenie genu i Logosu

Prowokuję, prorokuję

Łóżko drewniane.JPG, źródło: Wikimedia commons
Łóżko drewniane.JPG, źródło: Wikimedia commons

Duch Święty wieje w osobach małżonków – nie jedynie w duszach, ale w duchowo-cielesnym mężu i duchowo-cielesnej żonie. Stają się jedno nie tylko w ciele, i nie wyłącznie w duszy; ale: w ciele i duszy. Duch miłości prowadzi męża i mężynę do komunii, oddają się sobie nawzajem w „ucieleśnionym duchu” czy „uduchowionym ciele”. Miłość małżeńska niejedno ma imię, ale przynajmniej dwa: agape i eros.

„W rzeczywistości eros i agape – miłość wstępująca i miłość zstępująca – nie dają się nigdy całkowicie oddzielić jedna od drugiej”, a im bardziej „znajdują właściwą jedność w jedynej rzeczywistości miłości, tym bardziej spełnia się prawdziwa natura miłości w ogóle” (Benedykt XVI, Deus caritas est). Nie wolno ich rozdzielać, muszą się łączyć; wysiłek „uduchawiania” erosa przez agape może u niektórych wynikać z manichejskich pozostałości, i paradoksalnie może być działaniem „z ciała” właśnie.

Ten „skropiony wodą święconą” pogański atawizm – lekceważenie erosa – bazuje na nieporozumieniu: chrześcijaństwo miałoby polegać na odwróceniu wcześniejszej sytuacji, gdy to eros dosiadał człowieka. A tymczasem erosa należy nie kropić, ale chrzcić, i to najlepiej przez zanurzenie w Duchu Świętym. A nie kastrować „po katolicku”, w „białych rękawiczkach” metod naturalnego planowania rodziny, które stają się sztucznym planowaniem erosowi, kiedy Duch Święty może sobie pozwolić w nim się ujawnić.

Wrocław, Apartament urządzony - fotopolska.eu (247434).jpg, źródło: Wikimedia commons
Wrocław, Apartament urządzony – fotopolska.eu (247434).jpg, źródło: Wikimedia commons

Bóg jednak nie przypadkiem łączy miłość z seksualnością; w pragnieniu (nie czytaj: w pożądaniu) żony, największym w dni płodne, należy dostrzec łaskę. Swego rodzaju czas „pocieszenia”, który ułatwia podjęcie decyzji o współżyciu i pozwala bez lęku spojrzeć w przyszłość rodzicielstwa. Okres „strapienia” przeżywanego w Panu nadejdzie potem, gdy przyjdzie czas pielęgnowania owocu miłości. Strapienie od ducha złego nadciąga razem ze zmarnowaną szansą na „współstworzenie” z Bogiem nie tylko ciała, ale i nieśmiertelnej duszy dziecka.

„W czasie strapienia nigdy nie robić [żadnej] zmiany, ale mocno i wytrwale stać przy postanowieniach i przy decyzji, w jakiej się trwało w dniu poprzedzającym strapienie, albo przy decyzji, którą się miało podczas poprzedniego pocieszenia. Bo jak w pocieszeniu prowadzi nas i doradza nam duch dobry, tak w strapieniu – duch zły, a przy jego radach nie możemy wejść na drogę dobrze wiodącą do celu” (Ćwiczenia duchowne, nr 318).

W pełni władz umysłowych i nie pod wpływem „szaleństwa erosa” posłużyłem się językiem Ignacego z Loyoli. Daje się odczytać „w Duchu” analogia między regułami rozeznawania duchów podanymi przez świętego, a (współ)życiem małżeńskim. Warto byłoby podglądnąć dusze chrześcijańskich małżonków stroniących od cielesnych zbliżeń w dni płodne, czy przypadkiem nie doradza im duch zły; ojciec kłamstwa potrafi przecież usprawiedliwić ich porażkę rzekomym zwycięstwem ducha nad ciałem.

Sławomir Zatwardnicki

Gen i neuron vs logos

Chciałabym po pierwsze zaznaczyć, że aczkolwiek wszystkim się wydaje, że piszę to ja, Anna Connolly z własnej nieprzymuszonej woli, to nauki kognitywne mówią, że za ten tekst są odpowiedzialne moje neurony, ściśnięte w moim mózgu tak, jak rozkazały im moje geny. Tak więc tak naprawdę nie można będzie mieć do mnie pretensji, jeśli napiszę tutaj stek głupstw, jednocześnie zaś nie będzie to moją zasługą, jeśli napiszę coś do rzeczy. Neurony i geny nakazują mi pisać, co następuje. Muszę to pisać, ponieważ jestem po prostu automatem do wykonywania poleceń mózgu, czy to się komuś podoba, czy nie. Czytaj dalej Gen i neuron vs logos